Disosiyatif Bozukluklar

Disosiyatif bozukluklar, kişinin normal bilinç, hafıza, kimlik, duygu, algı ve/veya beden farkındalığını etkileyen bir grup psikiyatrik bozukluktur. Bu tür bozukluklar, genellikle travmatik olaylar veya aşırı stres gibi olumsuz yaşantılar sonucunda ortaya çıkabilir.

Disosiyatif bozukluklar çeşitli tiplere sahip olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

1. Disosiyatif Kimlik Bozukluğu: Kişinin birden fazla farklı kişilik veya farklı kimliklerle bölünmüş olduğu bir durumdur. Her bir kişilik, kendine özgü bir deneyim, davranış ve bellek sahibi olabilir.

2. Disosiyatif Amnezi: Kişinin önemli bir hafıza kaybı yaşadığı durumdur. Genellikle travmatik bir olayla ilişkilidir ve kişi olay hakkında hatırlamadığı bir döneme sahip olabilir.

3. Depersonalizasyon/Derealizasyon Bozukluğu: Kişinin kendi bedenini ve/veya çevresini gerçek dışı, yabancı veya hatta rüya gibi algıladığı bir durumdur.

Disosiyatif bozuklukların tam nedeni net olarak bilinmemekle birlikte, genellikle ciddi travmatik yaşantılar, cinsel istismar, fiziksel şiddet veya savaş gibi olaylarla ilişkilendirilmektedir. Tedavisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve psikoterapi, destekleyici tedaviler ve gerekirse ilaç kullanımı gibi yöntemler uygulanabilir.

Eğer bu konuda daha fazla bilgi edinmek veya bireysel bir durum hakkında yardım almak isterseniz, bir psikiyatrist veya psikologla görüşmek faydalı olabilir. Disosiyatif bozukluklar, kişinin normal bir şekilde bütünleşik bir deneyim yaşayamaması sonucu ortaya çıkan zihinsel, duygusal ve fiziksel ayrışma durumlarıdır. Bu ayrışma, kişinin travmatik olaylar veya aşırı stresle başa çıkmak için bilinçdışı bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkabilir. Bu bozuklukların temel özelliği, disosiyasyon adı verilen bir durumdur. Disosiyasyon, kişinin zihinsel işlevlerinin normal bir şekilde bütünleşemediği, ayrıştığı ya da kesintiye uğradığı bir durumdur. Bu nedenle, kişi kendini, duygularını, anılarını, kimliğini ve hatta bedenini tam anlamıyla bütünleştirme konusunda güçlük yaşayabilir. Disosiyatif bozuklukların çeşitli tipleri vardır ve her biri farklı semptomlar ve belirtiler gösterebilir.

Disosiyatif Kimlik Bozukluğu, birden fazla kişilik sahibi olma durumunu içerir ve bu kişiliklerin her biri, kişinin bilinçli olarak farkında olmadığı farklı bir kimlik ve belleğe sahip olabilir. Disosiyatif Amnezi, genellikle kişinin travmatik bir olayla ilişkili olarak önemli bir bellek kaybı yaşamasını ifade eder. Kişi olayı hatırlayamayabilir veya olayla ilişkili anılarını belleğinde tutmakta zorluk çekebilir. Depersonalizasyon/Derealizasyon Bozukluğu ise, kişinin kendi bedenini ve/veya çevresini gerçek dışı, yabancı veya rüya gibi algılamasını içerir. Bu durum, kişiye kendini gerçekten varmış gibi hissettirmeyebilir veya çevresi ona gerçekçi gelmeyebilir. Disosiyatif bozuklukların temel nedeni, genellikle travmatik yaşantılardır. Bu travmatik deneyimler, çocukluk döneminde ciddi istismar, ihmal, fiziksel veya duygusal şiddet, savaş travmaları gibi olumsuz olaylar olabilir. Bunlar, kişinin psikolojik olarak bu tür savunma mekanizmalarına başvurmasına yol açabilir. Tedavisi, uzman bir sağlık profesyoneli tarafından yapılmalıdır. Genellikle psikoterapi (terapi) bu bozuklukların tedavisinde kullanılır. Terapi, travmatik olaylarla başa çıkmaya, disosiyasyonu yönetmeye ve bireyin duygusal olarak iyileşmesine yardımcı olabilir. Bazen, ilaçlar da semptomları hafifletmeye yardımcı olmak için kullanılabilir. Unutmayın ki disosiyatif bozukluklar karmaşık ve kişiye özel bir süreçtir. Bir uzmandan yardım almak, kişinin doğru tanı ve uygun tedavi seçenekleri almasını sağlayacaktır.

--

Klinik Psikolog Elif Çelebi